Tazminat hukuku, insan haklarında ortaya çıkabilecek zararları gidermek amacıyla açılan davaların tamamını ele alır.
Tazminat nedir? Tazminat kişinin, kurumun, kuruluşun ya da başka kurumların maddi veya manevi zarara uğratılması sebebiyle haksızlığa uğraması durumunda alınan haktır. Tazminat davaları kendi içinde iki ayrı başlıkta incelenir.
Maddi Tazminat Davası
Kişinin uğramış olduğu haksız fiil sonrasında malvarlığında yaşadığı maddi eksilmeden dolayı ortaya çıkan dava türüdür. Kişinin kaybettiği miktar zarara uğratan veya bu durumla bağı olan kişilerden zarara uğradığı miktarın tamamını alabilir.
Manevi Tazminat Davası
Kişinin uğramış olduğu haksız fiil sonrasında yaşadığı üzüntü ve elemine karşılık olarak talep edilen dava türüdür. Maddi ve manevi tazminat ayrı ayrı ya da beraber açılabilir.
Kişinin maruz kaldığı haksız nedenlerden dolayı gördüğü maddi ve manevi zararlar için taleplerine karşılık gelen hukuk dalı ise tazminat hukuku kapsamında ele alınıyor. Tazminata hükmedilmesi için belli bir maddi veya manevi bir zarardan bahsetmek gerekiyor. Kişilerin uğramış olduğu haksız fiil nedeniyle ortaya çıkan maddi manevi zararın karşılanması amacıyla açtığı dava ise tazminat davası kapsamındadır.
Tazminat hukuku, verilen zarara karşılık şahıs ya da kurum ödeme yükümlülüğü altına girmesi nedeniyle borç hukukuna dönüşür. Tazminat hukuku ceza değil aslında bir borçlanma durumlarından bir tanesidir.
Tazminat Davası Çeşitleri Nelerdir?
Tazminat davaları şu alanlarda açılabilir;
İş Kazası Sonucunda Çıkan Tazminat Davası
İşçinin işyerinde yaşadığı veya işini yaparken iş ilişkisi içinde yaşadığı iş kazasından dolayı işverenden talep ettiği tazminat davası türüdür. İş kazasından kaynaklı ortaya çıkan tazminat davası asıl işverene açıldığı gibi alt işverenlere karşı da açılabilir.
Boşanma ile Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Boşanma davası ile beraber ortaya çıkan eşin uğradığı maddi kayıplar nedeniyle maddi tazminat davası açılabilir. Bununla beraber yaşadığı üzüntü kaynaklı manevi kaybı için de tazminat davası açabilir.
Nişanın Bozulması Nedeniyle Tazminat Davası
Nişan kanuna göre evlilik vaadiyle gerçekleşen eylemlerden bir tanesidir. Tarafların birbirlerine evlilik vaadinde bulunmaları nedeniyle nişanı haksız biçimde bozulması karşı tarafın kişilik haklarını saldırıya uğratabilir. Bu yüzde manevi tazminat davası açılabilir.
Malpraktis Tazminat Davası
Hekimin yanlış tıbbi müdahalesiyle hasta malpraktis tazminat davası açabilir. Bu haksız fiil için doktora ya da hastaneye dava açabilir. Hastane özel değil de devlet hastanesi olması durumunda davanın idare mahkemesinde açılması gerekir.
Sözleşme İhlali Nedeniyle Tazminat Davası
Tarafların kendi aralarında ya da noter üzerinden imzalamış oldukları sözleşme nedeniyle sözleşmeye uymayan tarafa açılabilecek tazminat türü için maddi ve manevi tazminat davasıdır. Tarafların imza altına aldıkları sözleşme üzerinden kendi yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekir.
Taraflardan biri yapması gereken yükümlülüğü yerine getirmemesi durumunda ya da taraflardan biri sözleşmeyi geçerli sebebi olmaksızın feshettiği zaman zarara uğrayan kişi tarafından maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Ölen kişinin yaşarken maddi ve manevi destek verdiği yakınları tarafından açılan davalardan bir tanesidir. Bu tazminatı ile vefat eden kişinin desteğinden mahrum kalan kişilerin destekten yoksun kalma tazminatı davasında tazminat isteyebilir.
Tazminat Ödeme Türleri Nelerdir?
Anayasa üzerinde tazminat ödeme türleri iki ayrı başlıkta incelenir;
- Özür metni gibi manevi talepler,
- Para ya da zararın iadesi gibi talepler
Kişi ya da şahıs tazminat hukuku ile ödemesi maddi yollarla olmayabilir. Mahkeme hükmederse şahıs ya da kurum özür metni ile de bu tazminatı ödeyebilir. Yapılacak özür hukuken bir tazminat sayılabilir. Bunun yanında kişilerin ya da kurumların verdikleri zarar çerçevesinde ödemeleri veya yerine getirmeleri gereken tazminat hükümlülüğü değişebilir.
Maddi Zarar Nedir?
Maddi zarar, zarar verici eyleme maruz kalan kişinin malvarlığında zarar meydana gelmesidir. Malvarlığındaki bu eksilmenin haksız eyleme bağlı olması gerekir.
Zarar somut ve belirlenebilir ise dava kolayca açılabilir. Zararın gerçek miktarının tespit edilemediği durumlarda davacının ispat yükü hafifler. Zararın saptanması hakime kalır. Bu durumda hakim, olayların normal akışını, zarar görenin ekonomik ve sosyal durumunu ele alır.
Maddi Zarar Hangi Tarihe Göre Hesaplanır?
Uygulamada kural olarak, zarar verici olayların gerçekleştiği tarihe göre hesaplanacaktır. Zararın gerçekleştiği tarih ile karar tarihi arasında görülen zarar ise faiz üzerinden karşılanır.
Tazminat Davası Nasıl Açılır?
Tazminat davası içeriği tamamen uygun bir dava dilekçesi üzerinden açılır. Tazminat davalarında bir çok tazminat davası türü yer alır. Dava konusuna ve dava türüne göre tazminat davasının hangi mahkemede açılacağı değişebilir. Tazminat davalarında genel olarak tazminat davası Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.
Tazminat Hukukuna Hangi Mahkeme Bakar?
Dava konusun değer ve miktarına bakılmadan malvarlığı haklarına ilişkin davalarla görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Maddi ve manevi tazminat davaları da burada görülür. Fakat tazminata konu olan olay, özel bir düzenlemeden kaynaklanabilir. Bu tür durumlarda tazminat davası, İş Mahkemelerinde görülecektir.
Tazminat Davaları Ne Kadar Sürer?
Kanunun öngördüğü ortalama süre, Asliye Ticaret mahkemelerinde görülen davalar için 547 gündür. Asliye Hukuk mahkemeleri için ise 425 gün olarak hesaplanmıştır.
Tazminat Hukuku
Tazminat hukuku, insan haklarında ortaya çıkabilecek zararları gidermek amacıyla açılan davaların tamamını ele alır.
Tazminat nedir? Tazminat kişinin, kurumun, kuruluşun ya da başka kurumların maddi veya manevi zarara uğratılması sebebiyle haksızlığa uğraması durumunda alınan haktır. Tazminat davaları kendi içinde iki ayrı başlıkta incelenir.
Maddi Tazminat Davası
Kişinin uğramış olduğu haksız fiil sonrasında malvarlığında yaşadığı maddi eksilmeden dolayı ortaya çıkan dava türüdür. Kişinin kaybettiği miktar zarara uğratan veya bu durumla bağı olan kişilerden zarara uğradığı miktarın tamamını alabilir.
Manevi Tazminat Davası
Kişinin uğramış olduğu haksız fiil sonrasında yaşadığı üzüntü ve elemine karşılık olarak talep edilen dava türüdür. Maddi ve manevi tazminat ayrı ayrı ya da beraber açılabilir.
Kişinin maruz kaldığı haksız nedenlerden dolayı gördüğü maddi ve manevi zararlar için taleplerine karşılık gelen hukuk dalı ise tazminat hukuku kapsamında ele alınıyor. Tazminata hükmedilmesi için belli bir maddi veya manevi bir zarardan bahsetmek gerekiyor. Kişilerin uğramış olduğu haksız fiil nedeniyle ortaya çıkan maddi manevi zararın karşılanması amacıyla açtığı dava ise tazminat davası kapsamındadır.
Tazminat hukuku, verilen zarara karşılık şahıs ya da kurum ödeme yükümlülüğü altına girmesi nedeniyle borç hukukuna dönüşür. Tazminat hukuku ceza değil aslında bir borçlanma durumlarından bir tanesidir.
Tazminat Davası Çeşitleri Nelerdir?
Tazminat davaları şu alanlarda açılabilir;
İş Kazası Sonucunda Çıkan Tazminat Davası
İşçinin işyerinde yaşadığı veya işini yaparken iş ilişkisi içinde yaşadığı iş kazasından dolayı işverenden talep ettiği tazminat davası türüdür. İş kazasından kaynaklı ortaya çıkan tazminat davası asıl işverene açıldığı gibi alt işverenlere karşı da açılabilir.
Boşanma ile Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Boşanma davası ile beraber ortaya çıkan eşin uğradığı maddi kayıplar nedeniyle maddi tazminat davası açılabilir. Bununla beraber yaşadığı üzüntü kaynaklı manevi kaybı için de tazminat davası açabilir.
Nişanın Bozulması Nedeniyle Tazminat Davası
Nişan kanuna göre evlilik vaadiyle gerçekleşen eylemlerden bir tanesidir. Tarafların birbirlerine evlilik vaadinde bulunmaları nedeniyle nişanı haksız biçimde bozulması karşı tarafın kişilik haklarını saldırıya uğratabilir. Bu yüzde manevi tazminat davası açılabilir.
Malpraktis Tazminat Davası
Hekimin yanlış tıbbi müdahalesiyle hasta malpraktis tazminat davası açabilir. Bu haksız fiil için doktora ya da hastaneye dava açabilir. Hastane özel değil de devlet hastanesi olması durumunda davanın idare mahkemesinde açılması gerekir.
Sözleşme İhlali Nedeniyle Tazminat Davası
Tarafların kendi aralarında ya da noter üzerinden imzalamış oldukları sözleşme nedeniyle sözleşmeye uymayan tarafa açılabilecek tazminat türü için maddi ve manevi tazminat davasıdır. Tarafların imza altına aldıkları sözleşme üzerinden kendi yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekir.
Taraflardan biri yapması gereken yükümlülüğü yerine getirmemesi durumunda ya da taraflardan biri sözleşmeyi geçerli sebebi olmaksızın feshettiği zaman zarara uğrayan kişi tarafından maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Ölen kişinin yaşarken maddi ve manevi destek verdiği yakınları tarafından açılan davalardan bir tanesidir. Bu tazminatı ile vefat eden kişinin desteğinden mahrum kalan kişilerin destekten yoksun kalma tazminatı davasında tazminat isteyebilir.
Tazminat Ödeme Türleri Nelerdir?
Anayasa üzerinde tazminat ödeme türleri iki ayrı başlıkta incelenir;
- Özür metni gibi manevi talepler,
- Para ya da zararın iadesi gibi talepler
Kişi ya da şahıs tazminat hukuku ile ödemesi maddi yollarla olmayabilir. Mahkeme hükmederse şahıs ya da kurum özür metni ile de bu tazminatı ödeyebilir. Yapılacak özür hukuken bir tazminat sayılabilir. Bunun yanında kişilerin ya da kurumların verdikleri zarar çerçevesinde ödemeleri veya yerine getirmeleri gereken tazminat hükümlülüğü değişebilir.
Maddi Zarar Nedir?
Maddi zarar, zarar verici eyleme maruz kalan kişinin malvarlığında zarar meydana gelmesidir. Malvarlığındaki bu eksilmenin haksız eyleme bağlı olması gerekir.
Zarar somut ve belirlenebilir ise dava kolayca açılabilir. Zararın gerçek miktarının tespit edilemediği durumlarda davacının ispat yükü hafifler. Zararın saptanması hakime kalır. Bu durumda hakim, olayların normal akışını, zarar görenin ekonomik ve sosyal durumunu ele alır.
Maddi Zarar Hangi Tarihe Göre Hesaplanır?
Uygulamada kural olarak, zarar verici olayların gerçekleştiği tarihe göre hesaplanacaktır. Zararın gerçekleştiği tarih ile karar tarihi arasında görülen zarar ise faiz üzerinden karşılanır.
Tazminat Davası Nasıl Açılır?
Tazminat davası içeriği tamamen uygun bir dava dilekçesi üzerinden açılır. Tazminat davalarında bir çok tazminat davası türü yer alır. Dava konusuna ve dava türüne göre tazminat davasının hangi mahkemede açılacağı değişebilir. Tazminat davalarında genel olarak tazminat davası Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.
Tazminat Hukukuna Hangi Mahkeme Bakar?
Dava konusun değer ve miktarına bakılmadan malvarlığı haklarına ilişkin davalarla görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Maddi ve manevi tazminat davaları da burada görülür. Fakat tazminata konu olan olay, özel bir düzenlemeden kaynaklanabilir. Bu tür durumlarda tazminat davası, İş Mahkemelerinde görülecektir.
Tazminat Davaları Ne Kadar Sürer?
Kanunun öngördüğü ortalama süre, Asliye Ticaret mahkemelerinde görülen davalar için 547 gündür. Asliye Hukuk mahkemeleri için ise 425 gün olarak hesaplanmıştır.
