Kişilerin yapmış olduğu birçok eylem sonucunda meydana gelebilecek maddi ve manevi zararlara karşı korunmasına sigorta sağlar. Sigortacılık ile meşgul olan işletmelerin çalışmalarını düzenleyen ve denetleyen hukuk birimine ise sigorta hukuku ismi verilir. Kendini genel anlamda sigorta sözleşmeleri üzerinden doğacak olan uyuşmazlıklar alanında geliştiren ve buna yönelik olarak davalara bakan hukuk bölümünden mezun olan avukatlara ise sigorta avukatı denilir. Genel olarak sigorta avukatları zararın sigorta kapsamına girip girmediğini tespit eder. Buna yönelik olarak bir sigorta sözleşmesi düzenlemesi sağlar. Ardından sigorta konusu olan şeyde meydana gelmiş olan maddi ve manevi zararların tazminatını sağlamak için sigorta ettirenlerin ya da sigortacıların vekilliğini yapar.
Sigorta Hukuku Nedir?
Sigortalı ile sigortacı arasında yaşanan hukuki ilişkiye ve buna yönelik olarak sigortacılık ile uğraşan şirketlerin çalışmalarına sigorta hukuku düzenler. Sigortacılığı ilgilendiren her konu sigorta hukuku alanı içerisinde dikkate alınır. Sigortacı bir sigortalının ödemiş olduğu prim karşılığında rizikonun tazminini de üstlenir. Sigorta ile yapılan hükümler genel olarak Türk Ticaret Kanunu içerisinde düzenlenmiştir.
Sigortanın Faydaları Nelerdir?
Sigortanın en temel faydasına bakıldığında ortaya çıkan riskin paylaşılması yani riskin dağıtarak ortadan kaldırılmasını sağlamasıdır. Sigorta genel anlamda bireylerin kendilerini güvende hissetmesine yardımcı olur. Bu aslında sigortanın psikolojik olumlu yönlerinden biridir. Bir girişimde bulunacak olan kişiye tüm riskleri sigortacı temin edildiği zaman ticari hayatta çok daha cesur bir şekilde hareket edebilir. Bu da aslında o kişinin ticari hayatını oldukça canlandırır. Ancak bu güvence bir süre sonra dezavantaja da dönüşebilir. Çünkü kişiler sigorta var diye akıl almadık şeyler yapabilir.
Sigorta detayına bakıldığı zaman aynı zamanda bir tasarruf aracı olduğu da görülür. Sigorta şirketlerine ödenmiş olan primler sigortacının elinde birikir. Bu da aslında büyük meblağlara varan fonların oluşmasını büyük bir oranda sağlar. Oluşan butonlar dolaylı bir şekilde ülke ekonomisine oldukça olumlu yönde etkiler. Bununla beraber sigorta bireysel açıdan da kişinin tasarruf etmesine yardımcı olur.
Hayat sigortaları kişilerin belirli koşullar altında ödemiş oldukları primlerin çok daha üstündeki meblağların elde edilmesine yardımcı olur. Hayat sigortası aslında literatürde yatırım sigortası olarak da geçen bir terimdir.
Sigorta Hukukunun Dava Yolları Nelerdir?
Sigortacı ve sigortalı arasındaki uyuşmazlıkları gidermek için en çok yararlanılan hukuk dallarından biri sigorta hukuku dalıdır. Bu hukuk dalı kapsamı içerisinde kişinin parayla ölçülebilir herhangi bir menfaate zarara uğradığı zaman tehlikenin meydana gelmesi ile beraber sigortacı bunu tazmin eder. Eğer edemezse tazmin edebilmek için çeşitli edinimler de bulunur. Bu da aslında yüklenmiş olan sözleşmeler içerisinden doğan hak ve yükümlülükleri altında yer alır.
Sigorta hukuku ticaret hukuku kapsamına girer. Şu an Türkiye’de sigortacılık geliştiği için bu hukuk alanında oldukça gelişmiştir. Sigortalı ve sigortacı arasında yaşanan ilişkileri sigorta hukuku düzenler. Aynı zamanda ölüm, kaza ve ferdi sigorta gibi türleri kapsar. Bu türlere sürecinin iletilmesini sağlar. Sigorta sözleşmesinin hazırlanması, sigortacının iflası, feshi, cayma işlemleri ya da kısmı fesi, zarar veren taraftan tahsilinin sağlanması, zarar görene yönelik ödemelerinin sağlanması, emeklilik, kaza sigortaları, hayat ve sağlık sigortaları ihtilafları daha yine bu kapsam içerisinde bulunur.
Sigorta Sözleşmesinin Yükümlülükleri Nelerdir?
Parayı ya da genel anlamda maddi olayları ilgilendiren sigorta sözleşmesi hem sigortacının hem de kişinin bazı yükümlülükler ile hareket etmesine sebep olur. Buna yönelik olarak kişilerin sigorta sözleşmesi içerisinde yer alan yükümlülüklere dikkat etmelidir. Sigorta hukuku sözleşmesi yükümlülükleri şu şekilde sıralanabilir;
- Prim ödenmesi gerekir,
- Genel beyanda bulunma,
- Rizikoyu ağırlaştırmama ya da ağırlaşmış olan rizikoyu gerekli birimlere bildirme,
- Riziko gerçekleştiği zaman bildirme yükümlülüğü,
- Zararı kurtarma ya da hafifletme yükümlülüğü, sigorta sözleşmesi yükümlülükleri olarak belirlenir.
Sigorta yaptırmış olan kişi primlerini düzenli bir şekilde ödemek zorundadır. Bu aslında sigortacının sorumluluğu altında olduğu söylenebilir. Aynı zamanda sigortacının peşinatı ya da prim ödemesi ile başlayan bir süreçtir. Eğer prim hiçbir şekilde ödenmezse bu durumda sigortacının sorumluluğu başlamaz. Bununla beraber prim borçlusu olan kişi sigorta ettiren veya onun kanunu hedefleri arasında yer alır.
Sigorta Hukuku Kapsamına Hangi Davalar Girer?
Sigorta hukuku çok çeşitli davaların kapsamına girer. Bu alanlar arasında sigorta avukatı etkin bir rol oynar. Sigorta avukatları tarafından incelenen sigorta hukuku dava türleri şu şekilde sıralanır;
- Deniz, havacılık ve kasko ile ilgili olan itilaf davaları,
- Trafik kazalarında yaşanan manevi ve maddi tazminat davaları,
- Ferdi kazalara ilişkin olan davalar,
- Hayat sigortası, sağlık sigortası ve emeklilik sigortası kapsamı içerisine olan tazminat davalar,
- Deprem, sel ve yangın gibi afetler neticesinde oluşan sigortanın alacak ve tazminatlarının davası,
- Sigorta sözleşmesi içerisinde yer alan yükümlülüklerini ihlali sonucunda doğan davalar,
- Zorunlu sorumluluk sigortaları ve zarar sigortalarından kaynaklanan ihtilaflar,
- Ödenmeyen sigorta müdürü primlerinin mahkemeler nezdinde icra müdürlüklerinin icrası,
- Sigorta ve tazminat bedellerinin zarar gören kişiden tahsili şeklinde söylenebilir.
Sigorta hukuku içerisinde bulunan sigortacı ve sigortalı arasında her sözleşmenin hazırlanması, hazırlanan sözleşmenin uyulup uyulmadığına yönelik olarak denetleme yapılması, kazalardan kaynaklanmış sigortacı ve sigortalı arasında bulunan ihtilafların çözülmesi ve son olarak maddi manevi tazminatlarını takibi için alanında uzman sigorta hukuku avukatları oldukça profesyonel hizmet verir.