Taşınır ve taşınmaz mallar üzerinde açılan bir dava türüne ortaklığın giderilmesi davası adı verilir. Hissedarların mülkiyetin paylaşımı konusunda anlaşamaması durumunda başvurulabilecek yollar arasındadır.

Ortaklığın giderilmesi davasında paylar taksim ya da satış yoluyla paylaştırılır. Dava konusu mal aynen taksim suretiyle paylaştırılması söz konusu olmaması durumunda satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilir. Ortaya çıkan dava türü hasımlı bir dava çeşididir. Davacı, davasını tüm hissedarlara yöneltmesi gerekir. Eğer hissedarlardan biri ölmüşse, ölen kişinin mirasçıları davaya dahil edilecektir.

Ortaklığın giderilmesi davası, taşınır veya taşınmaz malların paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olduğu zamanlarda bedelin adil bir şekilde dağıtılmasını amaçlar. İzale-i şüyu davası adıyla bilinen bu davada ortaklardan her biri malın paylaşılmasını talep edilebilir.

Ortaklığın giderilmesi davalarında talep edilmesi durumunda öncelikle, ortak mülkiyete konu olan malın, ortaklar arasında pay oranlarına göre bölünmesidir. Fakat ortak mülkiyet konusu malın niteliği malın doğrudan bölünmesini engelliyorsa paylara uygun şekilde ortaklar arasında paylaştırılmasına karar verilir.

Ortak Mülkiyet Nedir?

Bir malvarlığının mülkiyet hakkı, tek bir kişiye ya da birden fazla kişiye de ait olabilir. Mülkiyet hakkının birden fazla kişi arasında paylaşılması durumunda ortak mülkiyet kavramı görülür. Paylı mülkiyet, birden fazla kişinin bir malvarlığına sahip olmasıdır.

Kat mülkiyeti ise tamamlanmış bir yapı içerisindeki kat, daire, iş bürosu, dükkân, mağaza ya da depo gibi ayrı ayrı kullanılabilir alanların bağımsız mülkiyet hakları olarak tesis edildiği bir sistemdir. Kat mülkiyeti kavramı, hem bireysel hem de kolektif mülkiyeti içerisinde bulundurur.

Ortak Mülkiyetin Sona Erme Usulleri

Ortak mülkiyetin sona erme nedenleri şu şekilde olabilir;

• Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması ya da paylı mülkiyete geçilmesi durumunda sona erecektir.
• Paylı mülkiyete tabi mal, paydaşlardan bir tanesine ya da üçüncü kişiye devredilirse paylı mülkiyet tüm paydaşlar için sona erecektir.
• Paylı malın yok olması, kamulaştırılması ya da cebri icra yolu ile satışının yapılması durumunda da sona erer.

Yukarıda yer alan sona erme halleri tek kişi mülkiyetinde de geçerli olmaktadır. Tüm paydaşlar paylaşma rıza gösterirse dava açılmadan malın paylaşımı yapılabilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası

Ortalığın Giderilmesi Davası, taşınıra ya da taşınmaza sahip olan kişilerin o malı anlaşarak paylaşamamaları sonrasında paydaşlardan birinin mahkemede dava açarak malın paylaşılmasını istemesidir. Gaziantep ortaklığın giderilmesi davası doğrudan 4071 Sayılı  (TMK) düzenlenmiş bir dava türleri arasında değildir. Ancak hukuki dayanağını TMK madde 698 ve devamındaki hükümlerden alır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Şartları

Dava aşamasında kişiler birlikte mülkiyete zorlanmaması nedeniyle özellikli bir koşul öngörülmemiştir. Fakat davanın kabul edilmesi için aşağıdaki şartlar gerekir;

• Elbirliği ya da paylı mülkiyete konu bir malın bulunması gerekir. Bu mal, taşınmaz olabileceği gibi taşıt, hisse senedi ya da ziynet eşyası olabilir.
• Davacının, dava açarken ortaklığın tüm taraflarını dosyaya dahil etmesi gerekir.
• Ortaklığın sona erdirilmesi durumunda istenen malın bilgileri eksiksiz bir şekilde belirtilmelidir.
• Dava konusu mal üzerindeki ortaklığı gösteren belge sunulmalıdır.

Gaziantep avukat olarak bu davalarda sizlere dürüst ve sorumlu bir şekilde hareket ediyorum. Şeffaflık, verimlilik ve sadakat gibi temel prensiplerle şekillenmiş bir anlayışla faaliyet göstererek müvekkillerimin hukuki menfaatlerini en üst düzeyde korumayı amaçlıyorum. Her bir dava ve hukuki süreci titizlikle ele alarak, müvekkillerimin beklentilerini en iyi şekilde karşılıyorum. Müvekkillerime sunduğum etkin ve güvenilir hukuki çözümlerle, adaletin sağlanmasına da katkıda bulunuyorum.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Zorunlu Arabuluculuk

1 Eylül 2023 tarihinden sonra ortaklığın giderilmesi davası açılmadan önce arabuluculuk yolunun kullanılması zorunludur. Bu tarihten sonra açılacak ortaklığın giderilmesi davalarında, arabuluculuk yoluna başvurulmaması durumunda dava, dava şartı eksikliği gerekçesiyle usulden reddedilir. 5 Nisan 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7445 sayılı İcra ve İflas Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 37. maddesi ile ortaklığın giderilmesi davalarında arabuluculuk şartı getirilmiştir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Açılamayacağı Durumlar

Ortaklığın giderilmesi davası her zaman açılabilen bir davadır. Herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. Bununla beraber TMK hükümlerine göre;

• Hukuki bir işlem gereğince paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü olması halinde,
• Paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunması durumunda,
• Uygun olmayan zamanda dava açılamayabilir.

Paylaşmayı isteme hakkı, hukukî bir işlemle en fazla on yıllık süreyle sınırlandırılmaktadır. Taşınmazlardaki paylı mülkiyetin devamına ilişkin olan sözleşmeler, resmi şekle bağlıdır. Uygun olmayan zaman hususu ise dürüstlük kuralı uyarınca, belirlenir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Taşınır ya da taşınmaz mallara ilişkin mal ve hak paylaşımı ile ortaklığın giderilmesi için görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Taşınmazlarla ilgili davaların yetkili mahkemesi, ilgili taşınmazın bulunduğu bölgedeki Sulh Hukuk Mahkemesidir. Eğer birden fazla taşınmaz söz konusu olması durumunda bu taşınmazların hepsi için ortaklığın giderilmesi davası, ilgili taşınmazların bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinde açılabilir.

Gaziantep arabulucu olarak şehrin önde gelen avukatlarından bir tanesiyim. Dava boyunca müvekkillerime en iyi hukuki hizmeti sunmak misyonuyla hareket ediyorum. Hukukun geniş yelpazesinde sunduğumum danışmanlık ve dava vekilliği hizmetleriyle hukuki süreçleri sizler için tamamlıyorum.